Nước Javen (Nước giaven) có lẽ là một loại nước tẩy rửa vô cùng phổ biến và quen thuộc với các bà nội trợ. Tuy nhiên, liệu bạn đã biết tất cả những điều liên quan đến nước Javen cũng như công dụng của loại hóa chất này chưa?

Nước tẩy Javen và tổng hợp những điều cần biết về nước Javen

Trong cuộc sống hiện nay, nước Javen có lẽ là một loại nước tẩy rửa vô cùng phổ biến và quen thuộc với các bà nội trợ.

Tuy nhiên, liệu bạn đã biết tất cả những điều liên quan đến nước Javen cũng như công dụng của loại hóa chất này chưa?

Cùng Tinh dầu giặt là Kepha khám phá ngay trong bài viết dưới đây nha!

Nước Javen là gì?

Nước Javel là một loại hợp chất được tạo thành bởi hai muối Natri Clorua và Natri Clorua Oxit khi sục khí Clo dư vào Natri Hydroxit. Muối Natri Clorua Oxit có tính oxy hóa vô cùng mạnh nên vì thế, nước Javen cũng có tính tẩy màu và sát trùng cực kỳ cao.

Natri Clorua Oxit có công thức phân tử là NaOCl với khối lượng 74,448; là dung dịch lỏng màu vàng nhạt ở nhiệt độ thường.

Trên thị trường hiện nay, chúng ta có thể bắt gặp nước Javen tồn tại ở nhiều nồng độ, đặc biệt có thể kể đến những loại sau:

• Nước Javen nồng độ 0.025%: được dùng để khử trùng nước uống. Tỷ lệ pha nước Javen và nước uống là 1:4000.
• Nước Javen nồng độ 1% – 6%: được sử dụng trong tẩy trắng sợi vải, ga trải giường, quần áo, trang phục bảo hộ lao động,…
• Nước Javen nồng độ 12% – 15%: được dùng để tẩy sàn, xử lý nước nhiễm bẩn hay nước lấy từ tự nhiên.
• Nước Javen nồng độ 30%: được sử dụng để sát khuẩn nước ở hồ bơi, nhà vệ sinh.

Đặc tính của nước Javen

Nước javen là một hợp chất có tính oxi hóa cực kỳ mạnh

Nước Javen có NaOCl là thành phần chính, trong đó đây là một muối axit có tính oxi hóa rất mạnh. Trong chất này, Cl có số oxi hóa +1, bởi vậy nên khi tác dụng với các chất khác, nó có khả năng oxi hóa mạnh để trở về số oxi hóa thấp hơn.

Các vết mực, vết màu dính trên quần áo bản chất là các hợp chất phức hữu cơ nên khi tác dụng với phân từ NaOCl sẽ bị oxi hóa và nhanh chóng bị phá vỡ. Bởi vậy, nước Javen thường được sử dụng như một chất tẩy rửa mạnh.

Nước Javen có mùi xốc

Khi tác dụng với axit, NaOCl sẽ phản ứng theo phương trình sau:

NaClO + 2HCl → NaCl + Cl2+ H2O

Khí Cl2 được tạo ra có mùi xốc và nếu hít phải sẽ có ảnh hưởng xấu đến sức khỏe. Bởi vậy cần cực kỳ cẩn thận khi sử dụng hợp chất này.

Công dụng và cách dùng nước Javen với từng công dụng

Tẩy vết bẩn trên vải, quần áo, ga, thảm,…

Nước Javen được sử dụng phổ biến nhất trong việc tẩy quần áo, vải vóc,… Thậm chí, nó còn được dùng để diệt chấy rận trên ga trải giường, thảm, giẻ lau nhà mà không tốn công và thời gian. Tùy vào chất liệu vải, nước Javen sẽ được pha theo nồng độ phù hợp. Tuy nhiên, nó sẽ phát huy hiệu quả tốt nhất trên vải cotton.

Cách dùng:

• Bước 1: Pha loãng 50ml nước Javen với 4 lít hỗn hợp nước pha bột giặt hoặc nước giặt và khuấy đều.
• Bước 2: Cho đồ bẩn vào ngâm trong 5-10 phút.
• Bước 3: Giặt và xả lại bằng nước sạch nhiều lần để loại bỏ hoàn toàn nước Javen và mùi khó chịu.

Lưu ý: Trong trường hợp này, không dùng nước Javen nồng độ quá 6% vì nó sẽ dễ dàng làm hỏng vải. Đặc biệt, không dùng để tẩy quần áo màu.

Tẩy sàn nhà

Javel có tính tẩy rửa mạnh, bởi vậy nó được dùng để tẩy sàn nhà cực hiệu quả và tiết kiệm rất nhiều công sức cũng như chi phí. Trong công dụng này, bạn nên dùng nước Javen ở nồng độ từ 12% đến 15% để đạt kết quả tốt nhất.

Tuy nhiên, lưu ý là nó sẽ không mang lại hương thơm cho nhà cửa như các loại nước lau sàn bình thường.

Cách dùng:

• Bước 1: Pha 50ml nước Javen với 1 lít nước sau đó khuấy đầu/
• Bước 2: Nhúng cây lau sàn vào hỗn hợp trên rồi lau nhà như bình thường
• Bước 3: Dùng nước sạch để lau lại sàn nhà nhiều lần cho đến khi hết hoàn toàn nước Javen.

Khử trùng đồ gia dụng

Vì đặc tính diệt khuẩn, sát trùng, nước Javen pha loãng có thể dùng như một loại thuốc sát trùng thay cho oxy già và cồn. Chính vì thế, bạn có thể sử dụng nước Javen để khử trùng các vật dụng y tế hoặc đồ gia dụng trong nhà.

Cách dùng:

• Bước 1: Pha loãng Javen với nước theo tỷ lệ 1:7.
• Bước 2: Đổ hỗn hợp trên lên đồ đạc, thiết bị cần khử trùng.
• Bước 3: Dùng bàn chải để cọ rửa sau đó xả lại bằng nước sạch.

Khử trùng toilet, bồn cầu

Bên cạnh tẩy sàn nhà, nước Javen còn có thể thay thế các chất tẩy rửa bồn cầu. Hợp chất này sẽ mang lại cho toilet nhà bạn vẻ trắng sáng như mới. Trong trường hợp này, bạn có thể tận dụng nước Javen đã dùng để ngâm quần áo.

Cách dùng:

• Bước 1: Đổ nước Javen vào rìa bồn cầu hoặc những khu vực bị ố vàng.
• Bước 2: Dùng bàn chải cọ rửa thật sạch.
• Bước 3: Xả lại bằng nước.

Xử lý tình trạng ô nhiễm nước sinh hoạt

Trong trường hợp này, dung dịch Javen sẽ được dùng với nồng độ 12% đến 15% tùy vào mức độ nhiễm bẩn.

Tuy nhiên, cần hết sức lưu ý và đảm bảo nguồn nước thành phẩm có nồng độ Clo không vượt quá tiêu chuẩn cho phép ở nước uống. Bởi nếu có quá nhiều Clo trong nước sinh hoạt, con người sẽ có thể bị ngộ độc cấp, lâu dài sẽ dẫn đến ngộ độc Clo mãn tính.

Khử trùng nước hồ bơi và môi trường lỏng

Hồ bơi và những nơi đọng nước bẩn như chỗ chứa nước ở nhà vệ sinh là môi trường thuận lợi để muỗi và các vi sinh vật sinh sống, bởi vậy nước Javen được dùng để diệt khuẩn và ngăn quá trình sinh sản của chúng.

Ở công dụng này, nước Javen nồng độ 30% sẽ mang lại hiệu quả tuyệt vời nhất. Nếu nồng độ thấp hơn, kết quả làm sạch và diệt khuẩn sẽ không được như mong đợi.

Ưu điểm và nhược điểm của nước Javen

Ưu điểm nước tẩy Javen

Nước Javen tồn tại ở dạng lỏng, có thể đóng vào chai, lọ và dễ dàng vận chuyển, lưu trữ.

• Có khả năng khử trùng, diệt khuẩn, làm sạch và xử lý nguồn nước vô cùng hiệu quả.

Nhược điểm nước tẩy Javen:

• Nước Javen là chất oxy hóa mạnh nên cũng có tính ăn mòn cao. Bởi vậy, nó là hóa chất nguy hiểm và có ảnh hưởng xấu đến sức khỏe người dùng.
• Nước Javen với hàm lượng lớn có nguy cơ gây ô nhiễm môi trường.
• Nếu để tiếp xúc trực tiếp với không khí, tinh chất nước Javen sẽ bị ảnh hưởng nhiều bởi sự bay hơi của Clo.

Quy trình sản xuất, điều chế nước Javen

Trong phòng thí nghiệm

Nước Javen được điều chế thành công lần đầu tiên là vào năm 1789, tại phòng thí nghiệm ở bến cảng Javel (Pháp) bởi nhà hóa học Claude Louis Berthollet.

Ông đã điều chế bằng cách sục khí Clo dư vào dung dịch Natri Cacbonat. Chất lỏng tạo thành được gọi là Eau de Javel.

Phương trình hóa học:
Cl2 + 2NaOH → NaCl + NaClO + H2O

Trong công nghiệp

Trong công nghiệp, nước Javen được sản xuất bằng cách điện phân. Người ta sẽ dùng máy điện phân dung dịch muối ăn NaCl (nồng độ từ 15% đến 20%) ở buồng điện phân không có màng ngăn bởi 2 cực catot và anot. Quy trình này sẽ tạo ra xút ở tỷ lệ 1:1.

Phương trình điện phân có màng ngăn:

2NaCl + 2H2O → 2NaOH + H2 ↑ (catôt) + Cl2 ↑ (anôt)

Nếu điện phân ở điều kiện không có màng ngăn, khí Clo sẽ dễ dàng thoát ra ở cực anot và phản ứng lại với dung dịch NaOH (dung dịch mới tạo thành ở cực catot) để tạo ra hỗn hợp dung dịch muối NaCl và NaClO hay chính là nước Javen.

Phương trình điện phân không có màng ngăn:

Cl2 + 2NaOH → NaCl + NaClO + H2O

Nước Javen có độc hại cho con người không?

Nước Javen là một hợp chất nguy hiểm, có tính ăn mòn mạnh và gây hại cho sức khỏe con người khi tiếp xúc trực tiếp qua da và đường hô hấp. Nó sẽ gây kích ứng da, mắt, hệ thần kinh và thậm chí có thể gây ung thư ở người.

Lưu ý khi sử dụng và bảo quản nước Javen

Một số điều cần lưu ý khi sử dụng nước Javen

• Khi dùng nước Javen để lau sàn nhà, hãy mở hết cửa phòng, cửa sổ và đảm bảo phòng không có người để làm bay hết khí Clo và tránh hít phải loại khí này.
• Cẩn thận, tuyệt đối không để nước Javen tiếp xúc hoặc bám vào các đồ dùng bằng kim loại bởi nó có thể ăn mòn kim loại.
• Sau khi dùng Javen để tẩy vết bẩn trên vải vóc, quần áo, cần xả sạch lại với nước. Hoặc bạn có thể dùng thêm axit axetic. Đây là một loại axit nhẹ có tác dụng loại bỏ Natri Hydroxyd – tạp chất có trong nước Javen có thể làm mục vải và phá hỏng dần các loại vải hữu cơ.
• Hết sức cẩn thận khi dùng nước Javen trong phòng thí nghiệm, bởi nó có thể dễ dàng tác dụng với các chất khác tạo ra chất độc.
• Tuyệt đối không trộn nước Javen với các chất khử trùng khác cũng như axit, amoniac để tránh nguy cơ sinh ra khí độc Clo.
• Khi dùng nước Javen, nếu ngửi thấy mùi Clo quá mạnh tức là hàm lượng Clo trong đó đã vượt quá nồng độ cho phép. Tuyệt đối không được uống trực tiếp nước Javen mà phải để cho mùi Clo tự bay đi, hoặc bạn có thể đun sôi để hơi Clo bay đi hết rồi tiếp tục sử dụng, tránh tình trạng bị ngộ độc Clo.

Lưu ý khi bảo quản nước Javen

• Đậy kín nắp các chai, lọ đựng nước Javen để tránh thoát khí.
• Phải có nhãn dán để phân biệt lọ đựng Javen, tránh nhầm lẫn gây nguy hiểm.
• Đặt chai nước Javen ở nơi thông thoáng.
• Không đặt các chai, lọ đựng nước Javen ở kho chứa axit hoặc các chất dễ bay hơi bởi vì Javen sẽ dễ dàng phản ứng với các chất này nếu thoát ra ngoài. Ngoài ra, cần để chúng xa nơi lưu giữ dược phẩm.
• Bảo quản nước Javen xa tầm với của trẻ em.

Tổng Kết:

Trên đây là tất cả các thông tin về nước Javen mà Tinh dầu giặt là Kepha muốn gửi đến bạn.

Hy vọng qua bài viết này, bạn sẽ có những hiểu biết nhất định về loại hóa chất này và phần nào giải đáp được các thắc mắc của bạn trong việc tẩy rửa bằng nước Javen.

Tuy nhiên, đây là một hóa chất khá độc hại nên hãy tuyệt đối cẩn thận khi sử dụng bạn nhé!

Nếu còn bất kỳ câu hỏi nào, hãy để lại bình luận, Tinh dầu giặt là Kepha sẽ phản hồi bạn trong thời gian sớm nhất!